Geschrokken, boos en aangeslagen. Dat was de sfeer bij het Gasberaad gistermiddag na de zware beving. Uit de provincie ontvingen wij dezelfde reacties: radeloze en aangeslagen Groningers die de afgelopen jaren al genoeg voor de kiezen hebben gehad.
“Het voelt bijna alsof we terug bij af zijn”, aldus Susan Top. “Bijna waren we zover dat het grootste deel van de schade van vijf jaar geleden was opgelost en nu kunnen we opnieuw beginnen. Hopelijk met de lessen van de afgelopen vijf jaar in de praktijk. Dat betekent dat de enige oplossing is dat Minister Wiebes, kortom de Staat, onmiddellijk in actie komt.”
Gaskraan sneller dicht
Logischerwijs was de veel gehoorde primaire reactie gisteren dat de gaskraan nog sneller dicht moet. Uiteindelijk is dat ook de enige, structurele oplossing op lange termijn. Maar tegelijkertijd heeft juist de beving van gisteren ons ook geleerd dat het verder dicht draaien van de gaskraan voorlopig geen enkele garantie biedt op het voorkomen van (zwaardere) bevingen. Er zal dus een twee-sporen beleid moeten komen.
De gaskraan moet zo snel als mogelijk dicht en dan nog sneller. Maar daarmee zijn we er niet, op korte termijn moeten er gewoon mensen worden geholpen.
Ontbrekend schadeprotocol
In veel reacties werd ook verwezen naar het ontbrekende schadeprotocol. Maar, let op! Daar moeten we even ons hoofd koel houden. Top: “Onze grote angst is dat deze beving wordt aangegrepen om een schadeprotocol in te voeren dat niet door de regio gedragen wordt. Dát is namelijk de reden waarom er nog geen schadeprotocol is: zowel NAM als Rijk hebben nog niet aangegeven in hoeverre zij de regio hierin tegemoet willen komen”.
De resterende discussies zijn vooral technisch van aard; worden er contourlijnen getrokken, en zo ja: op basis waarvan? En met welke methode wordt mijnbouwschade vastgesteld. Dit zijn onderwerpen van groot belang bij schade relatief verder weg van het epicentrum, schade met meerdere mogelijke (mijnbouw)oorzaken of oudere schade.
Snel herstel schade
Over één onderdeel zijn alle betrokken partijen het inmiddels wél eens: wat voor protocol er ook komt, het moet erin voorzien dat na een beving alle schade in de directe omgeving met een zo kort mogelijke procedure zo soepel mogelijk wordt afgehandeld.
Met de gemelde schade na de beving bij Zeerijp kan er prima geanticipeerd worden op een nieuw protocol door deze gewoon snel te herstellen. De causaliteitsvraag na de beving in Zeerijp is immers op voorhand beantwoord.
Staat garant
Als de NAM daar niet op voorhand aan mee wil werken moet de Staat alvast garant gaan staan. Uiteindelijk zal in deze gevallen volkomen helder zijn dat de NAM aansprakelijk is en de schade moet vergoeden. Die administratieve procedures kunnen later wel, daar hoeven we de inwoners niet mee lastig te vallen. “Noem het desnoods een pilot”, zegt Susan Top, “maar begin ermee. De Groningers kunnen en mogen niet weer 5 jaar wachten op schadeherstel!”
