De GBB en het Groninger Gasberaad zijn betrokken bij de gesprekken over een nieuw schadeprotocol. In vertrouwen hebben zij een concept schadeprotocol gekregen.
RTV – Noord is in het bezit geraakt van de laatste versie en vermeldt dit op hun website op 17 juli 2017, en schrijft:“Het nieuwe schadeprotocol rust op vier pijlers: verantwoordelijke staat, rechtvaardige schadebepaling, menselijke maat en onafhankelijkheid. Daarmee worden de eisen van organisaties als de Groninger Bodem Beweging (GBB) en het Groninger Gasberaad ingewilligd.”
De eisen van GBB en Gasberaad worden niet ingewilligd.
GBB en Gasberaad hebben samen met de regionale bestuurders de pijlers vastgesteld met de daaraan verbonden de daadwerkelijke invulling als uitgangspunten voor het protocol benoemd. De NCG accepteerde de pijlers en ook de uitwerking voordat aan de gang werd gegaan met het protocol. De GBB en Gasberaad constateren een grote spanning tussen de datgene wat nu voor ligt en hetgeen door de NCG geaccepteerd was m.b.t de invulling van de vier pijlers.
WAT NU VOOR LIGT IS DE STAND VAN ZAKEN VAN DE BESPREKINGEN TOT NU TOE EN NIET HET EINDRESULTAAT.
DE GBB EN GASBERAAD BLIJVEN IN GESPREK OM DEZE TUSSENVERSIE TE VERBETEREN TOT EEN EINDRESULTAAT DAT HOPELIJK WEL VOLDOET AAN DE PIJLERS EN DE DAARAAN VERBONDEN UITWERKING. EN DAN WEL DRAAGVLAK HEEFT BIJ DE GBB EN HET GASBERAAD.
De nu voorliggende vraag is namelijk: zijn de aangedragen uitgangspunten (pijlers) voldoende terug te vinden in de integrale aanpak zoals deze in het concept schadeprotocol is opgetekend? Onderstaand de onderbouwing waarom bij de GBB en het Gasberaad geen draagvlak voor deze versie van het schadeprotocol is.
Pijlers in het kort [1]
- Verantwoordelijke staat
De Rijksoverheid staat garant voor de financiering, waarmee de bewoner nooit het slachtoffer is van financiële discussies.
- Rechtvaardige schadebepaling
Bij een redelijkerwijs vermoeden van indirecte schadegevolgen van bewoners door de gaswinning dient het causaliteitsprincipe aan de voorkant van het proces ruim worden toegepast.
- Menselijke maat
Schadeleiders door gaswinning zijn gedupeerd en moeten zo ook worden bejegend. De Staat dient haar juridische- en maatschappelijke zorgplicht met betrekking tot de gedupeerden na te komen.
- Onafhankelijkheid
Inrichting, proces en uitvoering van schadeafhandeling vindt geheel onafhankelijk plaats van NAM en EZ.
De belangrijkste strijdigheden van het huidige concept (14 juli) met de uitgangspunten
- De Staat is op dit moment niet bereid risico te dragen en wil alleen betalen waarvoor de NAM zich aansprakelijk acht. Het gevolg hiervan is dat in het protocol de invloed van de NAM zich doet gelden. Hierbij moet het effect van het ‘bewijsvermoeden’ zoveel mogelijk worden geneutraliseerd. Dit brengt met zich mee dat er in de schadebeoordeling naar andere oorzaken wordt gekeken, terwijl het bewijsvermoeden van kracht is. Dit gebeurt vooral bij complexe of te omvangrijke schades.
Hierdoor heeft de wijze van financiering invloed op de invulling van het protocol. Dit is strijdig met de eerste en vierde pijler van de uitgangspunten.
- Het gevolg van 1. is dat er een soort Witteveen en Bos benadering plaatsvindt: scheiding tussen schadeopname en schadebeoordeling, het werken met teams van deskundigen die direct naar andere mogelijke oorzaken kijken en het uitsluiten van een onafhankelijke contra-expert. Het werken met teams die schade beoordelen maakt het veel beter mogelijk de effecten van allerlei andere mogelijkheden van schadeoorzaken in acht te nemen. Het uitsluiten van een onafhankelijke contra-expert is vanuit dit perspectief nodig daar die niet in staat is tot een oordeel met de zelfde technische breedte. Bovendien zou die het bewijsvermoeden meer naar voeren kunnen halen. Kortom, een contra-expert leidt tot een aanvullend rapport dat niet goed is te vergelijken met de eerstelijnsbeoordeling.
De methodiek van Witteveen en Bos is strijdig met de uitgangspunten van de uitgangspunten van de Maatschappelijke organisaties. Zie noot 2.
De ruimte voor de toepassing van het bewijsvermoeden wordt door de invulling van het protocol ingeperkt. Dit is strijdig met de uitgangspunten.
Het uitsluiten van een contra-expert is strijdig met de uitgangspunten. Het is ook strijdig met de wens van procedurele gelijkwaardigheid. Komt de zaak voor de arbiter dan heeft de claimant immers behoefte aan een technisch rapport van een onafhankelijk deskundige.
Het wettelijk bewijsvermoeden komt in het conceptprotocol pas aan bod bij de beoordeling van de schade. In de uitgangspunten wordt er van uitgegaan dat dat al door de eerstelijnsexpert het bewijsvermoeden wordt gehanteerd.
- Het orgaan dat uiteindelijk besluit over de schadeoorzaken en – vergoedingen zou onafhankelijk moeten zijn. Dit past in een protocol waarvan de inrichting, proces en de uitvoering geheel onafhankelijk van NAM en EZ is. De benoeming van de verantwoordelijke functies dient tegen deze achtergrond ingevuld te worden.
In de huidige voorstellen worden de leden van het Instituut Mijnbouwschade (IM) benoemd door de minister van EZ. Dit botst met de uitgangspunten.
- Er wordt in dit protocol nog geen uitspraak gedaan over immateriële schade daar dit nog onder de rechter is. Dit kan echter nog jaren duren. De Staat zou voor de vergoeding hiervan garant voor moeten staan. Dit geldt ook voor andere schadesoorten die niet worden erkend door de NAM.
Immateriële schade is niet opgenomen in het protocol. Dit is strijdig met de uitgangspunten.
- In het concept protocol wordt niets gezegd over de wijze van herstel. De uitgangspunten spreken van een ‘duurzame herstelmethode, met zo mogelijk preventieve werking, die tevens recht doet aan het karakteristiek en het materiaal van het object’.
- In het huidige concept staat niets over de effecten op de vergoeding van bouwkundige gebreken of achterstallig onderhoud. De uitgangspunten stellen dat dit de gedupeerde niet zullen worden tegengeworpen.
Zonder kennis van het nieuwe schadehandboek is dit protocol niet op zijn merites te beoordelen.
- Volledige tekst zie documenten op deze website. Of op de website van de Groninger Bodembeweging.18
