Uit het beraad: Is theater werkelijkheid of andersom?

Afgelopen zaterdag, 27 oktober 2018, ging de theaterproductie ‘Gas’ in première. Het is niet de eerste voorstelling die werd gemaakt rond het thema ‘gaswinning in Groningen’ maar tot dusver wel de meest complete. Het stuk nadert de werkelijkheid zo goed als mogelijk, zelfs als je denkt ‘nu heeft de schrijver wel erg zijn fantasie gebruikt’ kunt u ervan uit gaan dat het gebaseerd is op feiten. Alle facetten van de gaswinning door de afgelopen decennia heen, komen aan bod. Het geschetste beeld is daarmee lange tijd genuanceerd. Maar wat na het laatste bedrijf toch vooral blijft hangen is de verbijstering, ongeloof en onmacht. Hoe heeft het zo verschrikkelijk mis kunnen gaan?

Dat is de vraag die ons ook nog dagelijks bezig houdt. Het toneelstuk heeft een open einde. Helaas niet voor de familie Boelens die centraal staat in het stuk, maar wel waar het gaat over het gasdossier. Het is aan de verantwoordelijken van nu om te bepalen hoeveel horrorscenes er nog bij kunnen en op welke manier het nog mogelijk is om tot een enigszins bevredigend einde te komen. Van een ‘happy end’ kan nauwelijks nog sprake zijn..

Ook de afgelopen weken speelde er weer veel op het dossier. Een fundamentele, maar uiterst griezelige stap is de instemming door onze volksvertegenwoordigers met de wijziging van de Gaswet en van de Mijnbouwwet betreffende het minimalisering van de gaswinning uit Groningerveld. In theorie kan het zijn dat we over een paar jaar constateren dat deze wet de beslissende stap naar verbetering is geweest. Maar net zo goed kan het zijn dat we over een paar jaar constateren dat het helemaal niet beter gaat maar dat het wettelijk kader om daar nog iets aan te doen volledig ontbreekt. Dat journalisten en toneelschrijvers van de toekomst zich afvragen hoe de geschiedenis zich zo heeft kunnen herhalen: hoe kon er willens en wetens voor een tweede keer een geheime deal gesloten worden met de oliemaatschappijen die bovendien de wet zo heeft beïnvloed dat het belang van Groningen is ondermijnd? Afgelopen zomer heeft de minister al een eerste voorgenomen gaswinningsbesluit gepubliceerd, anticiperend op de nieuwe wet. De ingediende zienswijzen zijn talrijk en vernietigend in hun oordeel. Zo ook de zienswijze van het Groninger Gasberaad.

De vaste Kamercommissie EZK is in Groningen weer een hele dag ‘bijgepraat’ over die andere werkelijkheid, dan de werkelijkheid in Den Haag. Als uitvloeisel daarvan is er nog een ronde tafelsessie geweest in Den Haag met (agrarische)ondernemers. Het liet de Kamerleden allemaal niet onberoerd. Maar erover debatteren in Den Haag wordt weer zo lang uitgesteld dat de Haagse werkelijkheid opnieuw sterker zal zijn. En hoe gaat het eigenlijk met de versterking? Voor de zomer was de heldere boodschap – tegen alle adviezen uit Groningen in- dat de versterking versneld zou worden en er ‘slechts’ 1500 panden onveilig zouden zijn. We zouden in de zomer horen waar die panden staan en hoe de versterking wordt aangepakt. Maar die duidelijkheid is er nog niet en het geloof erin nog minder. Het CVW heeft in 2017 wel goede zaken gedaan, de winst is gegroeid. Ondertussen moeten de maatschappelijke organisaties vechten om hun stem, uw stem, nog ergens gehoord te krijgen. Maar voor wie klaar was met somberen en graag eens wat leuks wilde doen, was er de presentatie van het Nationaal Programma Groningen! Dat dan weer wel. En zo bekruipt ons het gevoel dat het theaterstuk Gas niet alleen gebaseerd is op de werkelijkheid maar dat de werkelijkheid ook steeds meer gaat lijken op een theaterstuk.

Uit de nieuwsbrief van 30 oktober 2018

Delen