De Dialoogtafel heeft vorig najaar een tijdelijke waardevermeerderingsregeling vastgesteld. Deze regeling is geformaliseerd door de provincie, de uitvoering ligt bij het Samenwerkingverband Noord-Nederland (SNN). De regeling voorzag erin dat iedereen die in eerst negen, later elf, gemeenten erkende schade van 1.000 euro of meer heeft in aanmerking komt voor een energiemaatregel naar keuze ter waarde van 4.000 euro.
Er was veel over te doen, over deze tijdelijke regeling. Vooral mensen buíten de elf gemeenten die forse, door de NAM erkende schade hadden maar níet in aanmerking kwamen voor de regeling voelden dit als zeer onrechtvaardig. De regionale overheden aan de Dialoogtafel waren van mening dat de regeling niet verder uitgebreid kon worden zonder dat daar extra geld voor beschikbaar zou worden gesteld. De nationale overheid bleek niet van zins hierin tegemoet te komen. Zodra afgelopen oktober de overheden niet meer deelnamen aan de Dialoogtafel, is er een petitie gestart voor een ‘eerlijke regeling’.
Vervolgens kwam de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) met zijn concept Meerjaren Plan (MJP). Hierin stelde hij voor de tijdelijke regeling inderdaad met terugwerkende kracht open te stellen voor iedereen met erkende schade van meer dan 1.000 euro, zonder geografische grens. Maar tegelijkertijd stelde hij voor de regeling stop te zetten per 1 januari 2016. Daarna zou er een nieuwe regeling moeten komen. In deze nieuwe regeling wordt dan afgestapt van de koppeling met schade, en in plaats daarvan wordt een koppeling gemaakt met de versterkingsopgave. Er zijn veel minder woningen die versterkt moeten worden dan woningen met schade…
Vragen over voorstel waardevermeerderingsregeling
De waardevermeerdering was nog de enige compensatie voor individuele burgers die te kampen hebben met schade en alles wat daarbij komt kijken.
De commissie Meijdam schrijft: “Veel maatregelen hebben een tijdelijk karakter (bijvoorbeeld vijf jaar) en zijn niet structureel van aard. Een treffend voorbeeld hiervan is de waardevermeerderingsregeling voor het verduurzamen van woningen. Deze regeling is ingesteld naar aanleiding van het advies van de commissie Meijer. De meerwaarde van deze regeling is groot. De commissie pleit er daarom voor dat dergelije succesvolle initiatieven structureel worden voortgezet”.
De minister schrijft: “De commissie Meijdam denkt dat de gevolgen van de gaswinning ook in positieve zin in het gebied zouden mogen neerslaan, met naar verhouding meer maatregelen voor individuele compensatie. Deze suggesties zijn meegewogen bij de invulling van het meerjarenprogramma van de NCG.” Ongetwijfeld zijn de suggesties mee gewogen, maar kennelijk zijn ze te licht bevonden?
Feit is dat het MJP niet meer maar minder maatregelen voor individuele compensatie bevat. De enige regeling die daarvoor bestond wordt vervangen door een ‘nieuw instrument voor verduurzaming’.
Dit roept een aantal vragen op:
- Het gaat hier kennelijk niet om een defintieve waardevermeerderingsregeling maar om een nieuw instrument voor verduurzaming?
- Bij dit nieuwe instrument staat verduurzaming kennelijk centraal, en niet de waardevermeerdering van de woning?
- In de tijdelijke regeling werden bewoners met overlast door schade gecompenseerd, nu gaat het alleen om de woningen die in aanmerking komen voor versterking?
- En dan alleen voor woningen die versterkt worden, of ook andere (bedrijfs-, publieks)gebouwen?
- Over het nieuwe instrument wordt geschreven: “Woningeigenaren zullen hierbij ook kunnen kiezen welke maatregelen ze willen toepassen, aanvullend op en passend bij de de versterkingsmaatregelen die gaan plaatsvinden. Daarom wordt de aanvraag voor dergelijke verduurzamingsmaatregelen collectief en in samenhang georganiseerd.“
- Is het nu individueel of collectief? Wat betekent ‘in samenhang’? En wie bepaalt welke maatregelen ‘passen bij de versterkingsmaatregelen’?
- En waarom wordt de tijdelijke regeling nu stop gezet per 1 januari 2016? En hoezo wordt op 18 decemberbesloten dat “de huidige regeling onder dezelfde voorwaarden tot en met 31 december 2015 met terugwerkende kracht wordt opengesteld?” De bewoners die in aanmerking komen voor die openstelling met terugwerkende kracht hebben twee weken de tijd?!?!? En hoe moeten ze dat doen? SNN, waar de aanvragen moeten worden ingediend, is voor vragen of hulp niet bereikbaar want in verband met de kerstvakantie gesloten van 24 december tot 3 januari 2016…
- Op de website van SNN lezen we de volgende tekst: “Mensen buiten 11 gemeenten (met erkende schade van minimaal €1.000) kunnen vanaf dinsdag 10:00 tot en met 31 januari een aanvraag indienen. Echter kan er nog geen besluit komen omdat er nog een regeling vastgesteld moet worden. Er wordt voor deze aanvragers al wel geld gereserveerd.”
Dit geeft de aanvrager vier weken langer de tijd om aan te melden en is waarschijnlijk de werkelijke situatie. Maar als de minister het al niet meer precies begrijpt, wat verwacht u dan eigenlijk van uw burgers?
- De huidige, tijdelijke regeling geldt formeel tot een definitieve regeling van kracht is of tot het geld op is. Beide is op 1 januari 2016 niet het geval. Dus wat is precies de juridische situatie?
- In de Kamerbrief en in het MJP staat bij deze regeling het enkele volgende zinnetje opgenomen: “De regio heeft uitgesproken dit specifieke onderdeel van het meerjarenprogramma niet te kunnen steunen”.
Wie of wat wordt hier bedoeld met ‘de regio’? Waarom staat hier niet bij vermeld waaróm de regio hier niet akkoord mee is? En – de kernvraag – waarom legt de minister hier niet uit waarom hij, ondanks dat de regio dit niet kan steunen, tóch dit besluit neemt? Zou op zijn minst een uitleg aan Tweede Kamer en bevolking niet op zijn plaats zijn?
En nu?
Over deze kwestie is het laatste woord nog niet gezegd. Al was het maar omdat onduidelijk is wat de provincie nu gaat doen. Het is de provincie die de regeling formeel beheert, en bij de instelling van de NCG is nadrukkelijk afgesproken dat iedere partij zijn eigen autonomie behoudt. De NCG kan een statenbesluit dus niet over rullen. In de media en op de eigen website heeft de provincie inmiddels laten weten het niet eens te zijn met dit onderdeel van het besluit en het onder de aandacht te willen brengen van de Tweede Kamer. Het debat met de Tweede Kamer staat gepland voor eind januari.
En, wat kunt u nu doen?
Wanneer u het niet eens bent met deze gang van zaken kunt u dat laten weten. Dat kan door het ondertekenen van onze petitie “voor een eerlijke waardevermeerderingsregeling“, maar ook door het sturen van mails naar de NCG ([email protected]) en/of naar statenleden en kamerleden. Het Gasberaad zal de petitie in ieder geval aanbieden aan de EZ-commissie van de Tweede Kamer op 15 januari en nadrukkelijk aandacht vragen voor de situatie. Overigens ook voor het communicatief rampzalige proces hier omheen. Wie kan dit nu nog uitleggen? Hoe gaat dit chaotische proces helpen bij het herstel van vertrouwen?
Los daarvan: Wij raden iedereen aan die gebruik wil maken van de openstelling met terugwerkende kracht, maar ook iedereen die al in aanmerking kwam voor de tijdelijke regeling maar nog geen aanvraag heeft ingediend (bijvoorbeeld in afwachting van de definitieve regeling) dit zo snel mogelijk minimaal pro-forma te doen. Dus desnoods zonder alle benodigde papieren en bijlagen erbij, dat kan later nog. Zorg dat u in ieder geval op tijd in het systeem zit! Als alles doorgaat zoals nu wordt voorgesteld kon dat wel eens heel belangrijk zijn… Op de website van SNN wordt ook een verwoedde poging gedaan om één en ander duidelijk te krijgen. Als u er even voor gaat zitten dan kunt u er misschien wel uit komen.
